Postępowanie upadłościowe

Postępowanie w sprawie dotyczącej ogłoszenia upadłości konsumenckiej składa się z trzech etapów.

Etap I: Dłużnik składa do Sądu Upadłościowego – Sądu Rejonowego, Wydziału Gospodarczego właściwego ze względu na jego miejsce zamieszkania/lub w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą – ze względu na miejsce prowadzenia działalności, wniosek o ogłoszenie upadłości. Sąd, po rozpoznaniu wniosku ogłasza upadłość, bądź oddala sprawę. Na tym etapie sąd nie bada przyczyn niewypłacalności dłużnika, w tym w szczególności, czy powstała ona w wyniku zawinionego zachowania dłużnika. Jest to tzw. postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości.

Etap II: Sąd lub wyznaczony przez niego syndyk ustala, jaki majątek posiada dłużnik, jakie zobowiązania go obciążają, a następnie dokonuje spieniężenia majątku należącego do dłużnika i rozdzielenia go pomiędzy wierzycieli. Ten etap postępowania rozpoczyna się po ogłoszeniu przez Sąd upadłości dłużnika. Na tym etapie postępowania wierzyciele zgłaszają swoje wierzytelności do syndyka, a upadły wydaje cały posiadany przez niego majątek. Z chwilą ogłoszenia upadłości – majątek dłużnika (w tym również jego wynagrodzenie za pracę w wysokości wyższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę) wchodzi w skład tzw. masy upadłościowej, która jest przeznaczona na spłatę zobowiązań dłużnika.

Etap III: Na tym etapie postępowania dochodzi do ustalenia planu spłaty przez Sąd. Przepisy ustawy prawo upadłościowe, które weszły w życie dnia 24 marca 2020 roku, pozwalają Sądowi odstąpić od ustalenia planu spłaty jedynie w wyjątkowych okolicznościach. Jeżeli zostanie wykazane, że dłużnik nie posiada żadnych środków pieniężnych, a jego sytuacja osobista wskazuje, że jest on trwale niezdolny do dokonywania spłaty, Sąd dokona umorzenia zobowiązań bez ustalenia takiego planu. Na tym etapie postępowania Sąd dokonuje oceny przyczyny powstania niewypłacalności dłużnika. Powód powstania niewypłacalności będzie brany pod uwagę przy ustalaniu planu spłaty. Osoby, które celowo wyzbyły się majątku i doprowadziły do pogorszenia swojej sytuacji materialnej mogą nie uzyskać zgody na oddłużenie.

Plan spłaty w zależności od sytuacji może wynosić od 12 miesięcy – w przypadku dłużnika, którego niewypłacalność powstała z przyczyn od niego niezależnych – do 7 lat – w przypadku dłużnika, który celowo doprowadził do zadłużenia. Po wykonaniu planu spłaty, dojdzie do oddłużenia upadłego.

Sąd, w ramach nowej procedury, będzie miał możliwość warunkowego umorzenia zobowiązań na okres 5 lat. W przypadku, gdy sytuacja osobista dłużnika uniemożliwi mu dokonywanie jakichkolwiek spłat, lecz nie będzie ona miała charakteru trwałego, będzie możliwe warunkowe zawieszenie zobowiązań dłużnika, na okres 5 lat. Jednakże, wierzyciele w okresie 5 lat od uprawomocnienia się postanowienia Sądu Upadłościowego będą mogli złożyć do Sądu wniosek o ustalenie planu spłat. Aby Sąd uznał ich wniosek za zasadny, konieczne będzie uwiarygodnienie przez nich, iż konieczne jest uchylenie postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań.

Jeżeli jednak przez 5 lat żaden z wierzycieli nie złoży wniosku o ustalenie planu spłaty, zobowiązania dłużnika zostaną umorzone, a po tym okresie zostanie on oddłużony.

Jeżeli dłużnik nie będzie posiadał żadnego majątku, Sąd dokona oddłużenia upadłego bez dokonywania planu spłat/warunkowego umorzenia zobowiązań.